Het leven van Johann Sebastian Bach 2

In een serie van vijf afleveringen beschrijven we de levensloop van Johann-Sebastian Bach (1685-1750). De namen van de afleveringen zijn de plekken waar de componist die jaren verbleef.

OHRDRUF.
1695-1700

Johann Christoph Bach

Johann Christoph, de broer bij wie Johann Sebastian op zijn negende jaar in huis kwam toen zijn beide ouders waren overleden, was een uitstekende leraar. Al zijn vijf zonen zouden posities bereiken in de muziekwereld. Johann Sebastian voelde zich meteen gelukkig in dit huishouden, waar hij op het orgel en klavecimbel studeerde onder grote belangstelling van zijn broer, en hij beheerste al snel alle stukken die hij moest instuderen. Toen er een nieuw orgel in de Ohrdruf kerk werd geïnstalleerd, liet Christoph zijn jonge broer hem de bouw ervan volgen. Hij moedigde hem ook aan om compositie te studeren en gaf hem opdracht van muziek van Duitse organisten als Jakob Froberger, Johann Caspar Kerll en Pachelbel te kopiëren. Een anekdote vertelt hoe Christoph zijn jonge broer bestrafte toen hij ontdekte dat Sebastian een verboden muzikaal manuscript in een half jaar tijd in het maanlicht had gekopieerd.

Johann Sebastian bezocht in deze periode het Gymnasium (grammasium) van Ohrdruf, ooit een kloosterstichting, dat een van de meest vooruitstrevende scholen in Duitsland was geworden. Hij was een goede leerling in het Latijn, Grieks en theologie en bereikte op zeer jonge leeftijd het hoogste niveau. De leerlingen van het Gymnasium, zoals in Eisenach, zongen ook in het koor en hun Cantor, Elias Herda, roemde Johann Sebastian’s stem en muzikale capaciteiten.

Dankzij zijn uitstekende sopraanstem kreeg Johann Sebastian een plaats in het koor van het rijke Michaelis-klooster in Lüneburg, dat volgens de traditie een vrije plek bood aan arme, maar muzikaal getalenteerde jongens. Dit was ongetwijfeld geregeld door Elias Herda, die daar zelf ooit een beurs had gehad.

Het gymnasium van Ohrdruf

In het voorjaar van 1700 vertrekt Johann Sebastian met zijn schoolvriend Georg Erdmann, die ook bij het koor zingt, op een reis van honderd tachtig mijl naar het noorden naar Lüneburg. Het is niet bekend hoe ze reisden, waarschijnlijk grotendeels te voet, en mogelijk met een lift op een binnenvaartschip of boerenkarretje. Ongetwijfeld hebben de twee jongens gratis eten en onderdak hebben gekregen in de vele kloosters langs de route.

Volgende aflevering: Lüneburg 1700-1702